اگر مادر وقت کافی و آزادي عمل داشته باشد، می تواند در خوردن شیر مادر و شیرخشک به کودک خود آزادي کامل بدهد.در این صورت، مادر، فرزند در فرآیند تشکیل و تولید شیر به تدریج نسبت به یکدیگر هماهنگ می شوند.
معمولاً در پانزده روز اول، کودک 7 تا 8 بار در 24 ساعت،طلب شیر می کند.(گاهی دو بار در شب).وقتی تدریجاً مرحله تشکیل شیر کامل شد، نوزاد در هر نوبت شیر بیشتري می خورد و به این ترتیب شب ها یک بار و روزها 6 بار شیر می خواهد.
این تناوب شیرخواري، حدود یک ماه و نیم طول می کشد. البته برخی نوزادان در این دوره، بیشتر از دیگران می خوابند و در نتیجه، روزانه میزان شیر مادر فقط 5 بار می باشد.
از دو تا دو و نیم ماهگی، اغلب کودکان سراسر شب را می خوابند و شیر خوردن شبانه آنها کاهش می یابد. البته میزان شیر مادر و مقدار شیري که در طول روز می خورند، بیشتر می شود. سعی کنید ویژگی هاي کودک خود را بشناسید.
بعضی اوقات احساس می کنید که تولید شیر کافی نیست و نوزاد به اندازه کافی تغذیه نمی شود. به همین علت، پی در پی از خواب بیدار می شود و شیر می خواهد. در این مواقع، تا زمانی که کودك به شیر خوردن نیاز دارد، به او شیر بدهید. تناوب طبیعی میزان شیر مادر، به تدریج برقرار می شود.
عده اي از مادران از خود می پرسند آیا باید در دوران شیردهی رژیم خاصی را رعایت کنند؟ آنچه که اهمیت دارد این است که باید ساعات معین و منظمی براي غذا خوردن در نظر گرفت و تغذیه اي متعادل و سالم داشت تا بتوان وزن کودک را متعادل نگه داشت. (شیر و فرآورده هاي آن فراموش نشود). به نظر می رسد مصرف بعضی سبزي ها نظیر گل کلم و کلم برگ، بوي خاصی به شیر می دهد که ممکن است براي کودک نامطلوب باشد.البته خود شما باید این موضوع را تجربه کنید و جواب آن را از کودک خود بگیرید.
میزان شیر خشک در شبانه روز
زمانی که کودک از زایشگاه خارج می شود، میزان شیر مادر که باید به کودک داده شود مشخص است اما جیره روزانه شیرخشک او معمولاً 5/2 پیمانه شیر خشک و 75 گرم آب است.غالباً به ازاي هر پیمانه پودر شیر، 30 گرم آب مصرف می شود.
به محض ورود به منزل، باید کاملا آماده باشید تا:
کودك به محیط جدید، عادت کند.
مادر با تناوب طبیعی شیر دادن و نیاز نوزاد خود آشنا شود.
کودک، ابتدا هر دو ساعت و نیم تا سه ساعت از خواب بیدار می شود و شیر می خواهد. او چون آهسته مک می زند،نمی تواند شیر آماده شده را تمام کند و مقداري از آن در شیشه باقی می ماند. بعدها شدت مکیدن او بیشتر شده و مقدار زیادتري شیر می خورد و چه بسا مقدار اضافه تري بخواهد.
کودکانی که با شیشه شیر تغذیه می شوند مانند کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند، معمولاً هفت تا هشت بار در روز و یک بار در شب شیر می خورند.به تدریج تعداد دفعات شیر خواري به 7 بار(6 بار در روز و یک بار در شب) کاهش می یابد.
در تغذیه کودک با شیر خشک باید سعی کرد فاصله هر بار شیر دادن به سه ساعت محدود شود. اگر کودك زودتر از موعد بیدار شد، باید او را در آغوش گرفته و با نوازش، تعویض لباس و کارهاي دیگر او را مشغول کرد تا زمان شیر خوردن فرا برسد. به تدریج نوزاد به این شیوه شیرخواری ومیزان شیر مادر عادت می کند.
در حدود شش تا هفت هفتگی، تناوب خواب نوزاد تغییر می کند. به این معنی که روزها بسیار کوتاه تر و شب ها بدون آنکه شیر بخواهد، طولانی تر می خوابد. به این ترتیب، کودك از ساعت23 تا 6 صبح فردا می خوابد و به همین علت فقط پنج بار در روز شیر می خورد.
در این موقع می توان جیره غذایی او را بر حسب نیازهایش به شرح زیر انتخاب کرد:
135 گرم آب + 4/5 پیمانه شیر
یا 150 گرم آب+ 5 پیمانه شیر
یا 165 گرم آب +5/5 پیمانه شیر
سامان یافتن خواب کودک از نظر کمی و کیفی اهمیت دارد.طول مدت بیداري کودك از یک روزه گی تا دوماهگی روندي رو به افزایش دارد (مدت بیداري از 5 ساعت به 8 ساعت می رسد). طول دوره خواب شبانه نیز در طول سه چهار ماه دو برابر می شود. این تغییر،موقعیتی را به وجود می آورد که کودك بتواند با اطرافیان خود آشناتر شده و ارتباطات لازم را با آنها برقرار کند.
سعی کنید همیشه و بخصوص در هفته ها و ماه هاي اول، به نیازهاي کودك خود پاسخ مثبت بدهید تا احساس کند که همیشه فردي وجود دارد که نیازهایش را تأمین می کند.