سه ماه اول بارداری آغاز شکل گیری و رشد نوزاد است در نتیجه نیاز به مراقبتهای بیشتری در این دوران میباشد.
یکی از مهمترین مواردی که باید به آن دقت شود تغذیه زنان باردار و خوردن غذاهای مقوی در سه ماهه اول است چرا که باید تامین کننده نیاز مادر و جنین باشد. در ادامه شما را با تغذیه زنان باردار در سه ماه اول بارداری آشنا خواهیم کرد.
سه ماه اول بارداری و چالشهای تغذیه زنان باردار در این سه ماه
سه ماهه اول هفتههای 1 تا 13 بارداری است. این دوره رایجترین زمان برای زنان باردار است که تمام علائم بدی را که ممکن است در دوران بارداری ایجاد شود تجربه کنند از این رو تغذیه زنان باردار در سه ماهه اول بسیار حائز اهمیت است.
علائم وخیم برای هر خانم بارداری متفاوت بوده و به این معنا نیست که همه افراد چنین علائمی را تجربه میکنند. برخی از علائم رایج در سه ماهه اول بارداری شامل موارد زیر است:
- حالت تهوع
- خستگی
- سردرد
- متورم شدن سینهها
- نفخ
- بی میلی نسبت به غذا
- یبوست
- نوسانات خلقی
نقش اسید فولیک در تغذیه زنان باردار در سه ماهه اول بارداری
اسید فولیک مهمترین ماده مغذی است که باید در تغذیه زنان باردار در سه ماهه اول حاملگی گنجانده شود. دلیل آن این است که اسید فولیک(که به عنوان ویتامین B9 یا فولات شناخته میشود) نقش مهمی در جلوگیری از نقایص سیستم عصبی دارد. اسید فولیک میتواند از برخی نقایص مادرزادی مغز نوزاد (آنانسفالی) و ستون فقرات جلوگیری کند.
پرتقال، آووکادو، کلم بروکلی، حبوبات، تخم مرغ، آجیل، گل کلم و چغندر سرشار از اسید فولیک است، درنتیجه تغذیه زنان باردار در سه ماهه اول بارداری باید شامل این مواد غذایی باشد.
نقش پروتئین در تغذیه زنان باردار در سه ماهه اول بارداری
پروتئین برای اطمینان از رشد مناسب بافتها و اندامهای نوزاد از جمله مغز بسیار مهم است. همچنین به رشد بافت سینه و رحم در دوران بارداری کمک میکند.
منابع خوب پروتئین که در تغذیه زنان باردار در سه ماهه اول بارداری باید گنجانده شود شامل تخم مرغ، لبنیات، حبوبات، گوشت بدون چربی، گوشت مرغ و… است.
نقش کلسیم در تغذیه زنان باردار در سه ماهه اول بارداری
بدن نوزاد در حال رشد برای ساخت استخوانها و دندانهای قوی به کلسیم نیاز دارد. کلسیم همچنین به نوزاد در رشد قلب، ماهیچههای سالم و توانایی بدن در انعقاد خون کمک میکند.
بنابراین تغذیه زنان باردار در سه ماهه اول حاملگی باید شامل شیر، پنیر، ماست و سبزیجات برگ سبز باشد، چرا که منابع خوبی برای کلسیم هستند.
نقش آهن در تغذیه زنان باردار در سه ماهه اول بارداری
بدن از آهن برای ساخت هموگلوبین که اکسیژن را به بافتهای بدن میرساند، استفاده میکند. بدن یک زن باردار برای تولید خون بیشتر و تأمین اکسیژن نوزاد به آهن بیشتری نیاز دارد.
اگر آهن کافی در دوران بارداری دریافت نشود، ممکن است منجر به فقر آهن و زایمان زودرس شود. منابع خوب آهن که در تغذیه زنان باردار در سه ماهه اول بارداری باید باشد شامل گوشت گاو، مرغ، تخم مرغ و اسفناج میباشد.
نقش ویتامین D در تغذیه زنان باردار در سه ماهه اول بارداری
ویتامین D به رشد استخوانها، دندانها، کلیه، قلب و سیستم عصبی نوزاد کمک میکند. نور خورشید منبع مهمی برای دریافت این ویتامین است.
علاوه بر این تغذیه زنان باردار در سه ماهه اول حاملگی باید شامل مواد غذایی حاوی ویتامین D مانند آب پرتغال، شیرکم چرب، غلات صبحانه و… باشد.
نقش پتاسیم در تغذیه زنان باردار در سه ماهه اول بارداری
دریافت پتاسیم کافی در دوران بارداری بسیار مهم است زیرا به حفظ تعادل مایعات و الکترولیتها در سلولهای بدن کمک میکند.
موادغذایی مانند موز، زردآلو و آووکادو حاوی پتاسیم است که گنجاندن آنها در تغذیه زنان باردار در سه ماهه اول بارداری از اهمیت بالایی برخوردار است.
علاوه بر ویتامینها و مواد مغذی اشاره شده زنان باردار در سه ماه اول بارداری به مصرف زیاد مایعات نیز نیاز دارند چرا که کمبود آب بدن میتواند منجر به عوارضی مانند زایمان زودرس شود.
تغذیه زنان باردار در سه ماهه اول حاملگی برای کاهش حالت تهوع
حدود 75 درصد از مادران باردار در سه ماه اول بارداری خود حالت تهوع و ناراحتی معده را تجربه میکنند. از این رو برای رفع حالت تهوع در این دوران به توصیههای زیر باید توجه شود:
– کمبود ویتامین B6 میتواند یکی از دلایل مهم حالت تهوع در زنان باردار باشد. بنابراین مصرف مواد غذایی مانند بادام زمینی، گردو، اسفناج، گوجه فرنگی و… که حاوی این ویتامین است توصیه میشود.
– وعدههای کوچک غذایی با حجم کم در روز جایگزین خوردن سه وعده غذایی مفصل شود. زیرا خالی ماندن طولانی مدت معده میتواند حالت تهوع را بدتر کند.
– از مصرف غذاهای پرادویه و بسیار چرب پرهیز شود.
– از مواردی که باعث تهوع میشوند مانند استشمام برخی از بوها دوری شود.
علاوه براین توصیه میشود تغذیه زنان باردار در سه ماهه اول شامل موادغذایی زیر باشد چرا که میتواند به رفع حالت تهوع کمک کند:
- غذاهای سرد مانند ماست و اسموتی
- زنجبیل
- نعناع تند
- لیمو
- به
در سه ماه اول بارداری از مصرف چه مواد غذایی باید اجتناب کرد؟
تغذیه زنان باردار نباید شامل موادغذایی زیر باشد:
- گوشت خام و یا نپخته
- ماهی با جیوه بالا مانند شاه ماهی و ماهی تن
- صدف خام
- تخم مرغ خام
- شیر غیر پاستوریزه
- جوانههای خام
- کافئین
سخن پایانی
تغذیه زنان باردار در سه ماهه اول بارداری مسالهای مهم است، زیرا در این دوران بدن خانم باردار دچار تغییرات زیادی شده و رشد جنین نیز آغاز میشود.
از جمله مواد مغذی لازم که باید در برنامه غذایی زنان باردار در این دوران قرار گیرد میتوان به اسید فولیک، پروتئین، کلسیم و آهن اشاره کرد.