راهنمای مقاله
تغذیه کودک ، در واقع عملی سرشار از عشق و محبت است. اولین ارتباط مادر و نوزاد ، از طریق تغذیه برقرار می شود. روزهاي نخستین و هفته هاي اول نقش و ارزش عمده اي در ارتباط آتی مادر و فرزند دارد.
در زمینه تغذیه کودک ،روش مشخصی از لحاظ دفعات تغذیه ، ساعات تغذیه و برابري غذا درهرنوبت ، وجود ندارد. کودک ، هر موقعی که احساس نیاز کند ، غذا می خواهد و شما باید نیاز او را برآورده کنید.نمی توان از نوزاد انتظار داشت که در ساعاتی معین و به مقداري مشخص غذا بخواهد.شما باید با توجه به فریاد ها و آشفتگی هاي او در روز ، ساعات و مقدار غذا دادن و دفعات تغذیه ي او را پیدا کرده و رعایت کنید.
تغذیه کودک با شیر مادر
شیر مادر ، بهترین و مناسب ترین غذا و مورد تأیید همگان است.اهمیت تغذیه با شیر مادر تنها در انتقال این ماده ي ناب به کودک نیست بلکه حضور مادر ، برخورد محبت آمیز مادر ، دلپذیري در آغوش کشیدن کودک ، نوازش کردن و سخنان مهرآمیز مادر در این مدت ، باعث تأمین نیازهاي همه جانبه کودك و برقراري رابطه اي ناگسستنی میان مادر و فرزند می شود.
با شیردادن به کودک خود ، آن هم بدون هیچ گونه فکر و تصمیم قبلی و صرفاً طبق غریزه ي مادري ، رابطه اي پر بار با کودک برقرار می کنید.او شما را می شناسد و شما متوجه او خواهید بود ، او به شما عادت می کند و شما نیز در کنار او هستید.کودک به خوبی درک می کند که به شیوه اي مناسب ، خواسته ها و نیازهایش را تأمین می کنید.به همین علت ، وقتی کودک را از شیر می گیرید (مثلاً در دو و نیم تا سه ماهگی) مشکلاتی به وجود می آید ؛ شما و فرزندتان کاهش مدت و دفعات با هم بودن را آشکارا احساس خواهید کرد. کودک حاضر به پذیرش نوع دیگري از تغذیه نبوده و نارضایتی خود را با گریه نشان می دهد برخی مادران که تحمل دیدن این صحنه را ندارند ، به رغم تصمیم قبلی خود دوباره او را با شیر خود تغذیه می کنند.
تغذیه کودک با شیر خشک
امروزه اکثر مادران به دلایل مختلف نمی توانند فرزندان خود را با شیر خودشان تغذیه کنند.دامنه وسیعی از مشکلات ، از نبود وقت کافی تا
عدم علاقه مادر به شیر دادن به کودک ، باعث می شود که مادران امروزي کودک خود را با شیر خشک و یا انواع دیگر شیر تغذیه کنند.گفتنی است که هیچ مادري را نباید وادار به تغذیه کودک با شیر خود کرد.
در این نوع تغذیه نیز به دلیل عشق و علاقه اي که از خود نشان می دهید ، بر قراري رابطه با کودک کمتر از تغذیه با شیر مادر نیست.یک مادر، همواره می تواند بدون زمینه سازي قبلی ، با کلمات و رفتارهایی که انجام می دهد، عشق و محبت خود را تقدیم فرزند خویش کند.
انواع مختلف شیر برای تغذیه کودک
امروزه شیرهاي مختلفی با نام هاي تجاري گوناگون در بازار به فروش می رسد.اکثر این نوع شیرها با هم مشابه بوده و تفاوت هاي اندکی با هم دارند ولی می توان گفت همه آنها برای تغذیه کودک مناسب است.
اما ناگفته پیداست که شیر مادر حاوي خواص و ویژگی هایی است که هیچ نوع شیر دیگري قادر به جایگزینی با آن نیست.ماده ي اولیه تمام شیرهاي خشک ، شیرگاو است.در صنعت ، تغییراتی در شیر گاو داده و آن را به شیري نزدیک به شیر مادر تبدیل می کنند تا متناسب با نیازهاي کودک باشد. دولت فرانسه در سال هاي 1975 تا 1980 ، ترکیبات شیرهاي خشک را مشخص و محدود کرد.
نوع دیگري از شیرهاي موجود در بازار ، شیرهایی هستند که در ترکیب پروتئینی آنها تغییراتی ایجاد شده و عوامل آلرژي زاي آنها حذف گردیده است تا مناسب برای تغذیه کودک گردد. مصرف این نوع شیر به کودکانی توصیه می شود که درخانواده ي آنها سابقه حساسیت یا آلرژي وجود دارد.انواع شیرهایی را که شباهت زیادي به شیر مادر دارد، می توان از بازار تهیه کرد.
به طور کلی ، شیرهاي موجود در بازار را می توان به دو گروه بزرگ: شیرهاي نخستین سنین و شیرهاي دومین سنین تقسیم کرد.
شیرهاي نخستین سنین(نوزادان کمتر از چهار ماهه):ترکیب این نوع شیرها تفاوت زیادي با شیر مادر ندارد و از نظر سهولت هضم و گوارش ، براي نوزادان مناسب هستند.
شیرهاي دومین سنین (کودکان بیش از چهارماهه):ترکیب این نوع شیرها از لحاظ برخی مواد معدنی ، غنی شده و می توان تا یک سالگی از آنها استفاده کرد.توجه کنید که ترکیب تمام شیرهاي این گروه ، تفاوت چندانی با هم ندارد و نام ها و بر چسب هاي تجاري ، دلیلی بر برتري یکی بر دیگري نیست. تمام انواع شیرهاي این گروه را می توان به نوزادانی داد که ناراحتی خاصی ندارند.
توجه:در مواردي استثنایی:کودکان نارس ، کودکان کم وزن ، کودکان حساس به پروتئین گاوي و کودکان کم وزن ، کودکان حساس به پروتئین گاوي و کودکان مبتلا به بیماري هاي متابولیت استفاده از شیر و یا هرگونه ماده ي غذایی آلرژي زا و غیره ، می بایستی به طور حساب شده و تحت نظر پزشک صورت بگیرد.
شیر تازه گاو ، شیر پاستوریزه ، شیر استرلیزه چرب یا نیمه چرب تمام این نوع شیرها ، از پنج ماهگی و در شرایطی خاص برای تغذیه کودک مناسب است.
در دوره اي که کودک از شیر مادر یا شیرهاي دیگر تغذیه می کند ، می بایستی فاصله ي زمانی دو وعده شیر خوردن او را شناسایی کرد.براي این کار می توان تا 6 یا 8 هفته اختیار انتخاب زمان شیرخوردن را به کودک داد. برخی کودکان ، در هر نوبت مقدار کمی شیر می خورند و به همین دلیل دفعات شیر خوردن آنها افزایش می یابد.این در حالی است که کودکانی که خوابی طولانی دارند،در هر نوبت شیر بیشتري مصرف می کنند.
روند تغذیه کودک متغیر است.به همین علت و بویژه اگر نوزاد اولین فرزند باشد ، بهتر است مطابق میل او رفتار شود ، حتی اگر زمان و مقدار شیر خوردن او نامنظم باشد.این نامنظمی نباید شما را نگران کند. در چنین شرایطی به جاي گوش کردن به نصایح دیگران که باعث آشفتگی بیشتر شما و انتقال آن به کودک می شود ، از احساس غریزي خودتان پیروي کنید ، چرا که در غیر این صورت ، هماهنگی ضروري موجود بین شما و فرزندتان از بین می رود.در چنین شرایطی به شناخت خود از کودکتان مراجعه کنید ، چرا که هیچ کس مانند شما کودک شما را نمی شناسد.اگر آنچه را که از ته دل می پسندید ،انجام دهید به طور حتم کودکتان نیز راضی خواهد بود.
اگر فرزندان دیگري هم دارید ، می بایستی به آنها نیز رسیدگی کنید ؛آنها هم به حضور شما نیاز دارند. از سوي دیگر ، خودتان نیز با مسائل و مشکلات روزمره ي زندگی درگیر می شوید و برایتان مجالی باقی نمی ماند. با توجه به این شرایط ، می بایستی خودتان را با محیط و شرایط مناسب برای او و همچنین تغذیه کودک تطبیق دهید و بر حسب وقتی که در اختیار دیگر فرزندانتان قرار می دهید و یا نوع مسئله اي که با آن روبه رو هستید ، تغییراتی در کنش و منش خود بدهید.مطمئن باشید که این امر در روابط شما با کودکتان خللی ایجاد نمی کند ، به این شرط که اطرافیانتان کمک کنند تا در این دوران پر مشغله ، از دغدغه هاي فکري دور بمانید.
